เซลล์บำบัด (Cell Therapy) ซึ่งรวมไปถึงผลิตภัณฑ์ทางการแพทย์ที่ประกอบด้วยเซลล์ที่มีชีวิต ผลิตภัณฑ์ทางการแพทย์ที่มีเซลล์เป็นส่วนประกอบชนิดใหม่ ที่มีประสิทธิภาพในการรักษาหลายโรคที่ยังไม่มีการค้นพบวิธีการรักษามาก่อน

สเต็มเซลล์หรือเซลต้นกำเนิดคืออะไร?

สเต็มเซลล์ คือเซลล์ที่เรามีอยู่ในร่างกายอยู่แล้ว ปกติจะมีอยู่ในจำนวนน้อย และจะถูกปล่อยออกมามากขึ้นเมื่อร่างกายต้องการการรักษา สามารถพัฒนาเป็นเซลต่างๆในร่างกาย เช่น เซลล์กล้ามเนื้อ เซลล์กระดูก เซลล์กระดูกอ่อน เซลล์กล้ามเนื้อหัวใจ เป็นต้น

ในทุกๆวันร่างกายจะมีการอักเสบและเสื่อมสภาพ สเต็มเซลล์จะทำหน้าที่ช่วยในการซ่อมแซมความเสื่อมนั้น เป็นกลไกตามธรรมชาติที่สเต็มเซลล์จะวิ่งไปตรงจุดที่ต้องการการซ่อมแซม เช่นเมื่อร่างกายมีการอักเสบหรือมีบาดแผล สเต็มเซลล์ก็จะวิ่งไปซ่อมตรงจุดนั้นโดยอัตโนมัติ

สเต็มเซลล์หรือเซลล์ต้นกำเนิด มีคุณสมบัติคือ เป็นเซลล์ที่ยังไม่จำเพาะเจาะจงในการทำหน้าที่สามารถแบ่งตัวได้และเปลี่ยนแปลงตัวเองไปเป็นเซลล์ที่จำเพาะได้หลากหลายประเภท และในขณะเดียวกันก็ยังคงแบ่งตัวเพื่อยังเป็นเซลล์ต้นกำเนิดต่อไป

ประเภทของสเต็มเซลล์

แบ่งออกเป็นสองประเภท คือ Hematopoietic Stem Cells (HSCs) และ Mesenchymal Stem Cells (MSCs)

1. Hematopoietic Stem Cell (HSCs) เป็นเซลล์ต้นกำเนิดของเม็ดเลือดและองค์ประกอบของเลือดเพื่อไปทดแทนเซลล์ และองค์ประกอบของเลือดที่เสื่อมสภาพหรือหมดอายุ โดยจะแบ่งตัวและเจริญเติบโตไปเป็นเม็ดเลือดแดง ซึ่งทำหน้าที่นำออกซิเจนไปหล่อเลี้ยงทั่วร่างกาย, เม็ดเลือดขาวซึ่งช่วยต่อสู้กับสิ่งแปลกปลอมหรือเชื้อโรค, และเกล็ดเลือดที่ทำให้เลือดหยุดไหลเมื่อเกิดบาดแผล แหล่งที่มาของเซลล์ต้นกำเนิดของเม็ดเลือดแดง ได้แก่ สเต็มเซลล์จากเลือดสายสะดือ, สเต็มเซลล์จากไขกระดูก, สเต็มเซลล์จากกระแสโลหิต (PBSCs) เป็นต้น

โรคที่รักษาด้วย Hematopoietic Stem Cell (HSCs)

1. กลุ่มโรคเกี่ยวกับความผิดปกติของไขกระดูก
2. โรคมะเร็งระบบเลือด เช่น Leukemia หรือมะเร็งอื่น ๆ ที่ต้องรักษาด้วยเคมีบำบัด
3. โรคภูมิคุ้มกันบกพร่องแต่กำเนิด
4. โรคเกล็ดเลือดผิดปกติ
5. โรคเม็ดเลือดแดงผิดปกติ เช่น Aplasia
6. กลุ่มโรคโลหิตจางจากสาเหตุต่าง ๆ และจำเป็นต้องรักษาด้วยวิธีการถ่ายเลือดเป็นประจำ
7. กลุ่มโรคธาลัสซีเมีย
8. กลุ่มโรคพันธุกรรมเมตาโบลิก เช่น Osteopetrosis

2. Mesenchymal Stem Cell (MSCs) สามารถนำไปใช้รักษาโรคได้หรือไม่ ความคาดหวังที่จะใช้สเต็มเซลล์ในการรักษาโรคนอกจากโรคระบบเลือดได้มีการศึกษากันอย่างต่อเนื่อง จนปัจจุบันมีแนวโน้มที่ดีในส่วนของหลายๆโรค เป็นต้นว่า โรคทางระบบประสาทและสมอง Parkinson และ โรค Alzheimer โรคทางระบบกระดูก Osteoarthritis และ Rheumatoid Arthritis รวมไปถึง โรคทางระบบหลอดเลือดที่เกิดการอักเสบเฉียบพลัน Spinal Cord Injury และ Stroke และโรคอื่นๆที่กิดขึ้นบ่อย เช่น โรคหัวใจ และโรคเบาหวาน เป็นต้น